شما هم احتمالا اصلاح یاتاقان زدن خودرو را از دیگران و یا خدایی نکرده از مکانیک خودرو شخصی تون شنیده اید ، تیم آسان پخش یدک قصد دارد در این مطلب به شما درباره ی اصلاح یاتاقان زدن به طور مفصل توضیح داده و شما را در نگهداری ، تعویض به موقع و خرید یاتاقان مناسب برای خودرو شخصیتون راهنمایی کند.
قبل از توضیح اصطلاح یاتاقان زدن ما شروع به معرفی خود یاتاقان می کنیم و سپس در انتهای این مقاله در صورت اینکه شما علاقه مند به دانستن اطلاعات بیشتری راجب یاتاقان بودید ما از تاریخچه و نحوه ی شکل گیری ، تکامل و مهندسی آن به طور کاملا تخصصی وکامل شرح می دهیم.
یاتاقان موتور خودرو چیست؟
اگر بخواهیم به زبان کاملا ساده یاتاقان موتور خودرو را تعیریف کنیم :
به قطعه ای (ورقه ای فلزی) نیم دایره ای و نازک که موجب جلوگیری از اصطکاک و سایش بین قطعات موتور خودرو می شود ، یاتاقان گفته می شود.
در موتور خودرو ها دو نوع یاتاقان وجود دارد که این دو نوع یاتاقان شامل موارد زیر می شود :
یاتاقان ثابت
یاتاقان متحرک
یاتاقان ثابت:
به قطعه ای در داخل موتور که بین دسته ی پیستون و میل لنگ قرار دارد یاتاقان ثابت خودرو گفته می شود (البته دو نوع تعریف دیگه رو هم ازش میشه کرد: 1- بین سیلندر و میل لنگ ، 2- بین پایه ی نگهدارنده موتور و میل لنگ).
یاتاقان متحرک:
به قطعه ای در داخل موتور که بین محل اتصال دسته شاتون و میل لنگ قرار دارد یاتاقان متحرک خودرو گفته می شود.
وظیفه ی یاتاقان موتور خودرو چیست؟
از آنجایی که یاتاقان موتور خودرو ، بالشتک هایی هستند که محل اتصال دسته شاتون ها به میل لنگ بر روی آن ها قرار دارد (به اصطلاح تکیه دارد) و همچنین میل لنگ را بر روی بدنه موتور نگه می دارند ، آن ها (یاتاقان ها) را تبدیل به مهم ترین بخش چرخشی موتور خودرو می کند.
یاتاقان ها موجب جلوگیری از بین رفتن اصطکاک ما بین فلزات می شوند.
اما یاتاقان ها به تنهایی قادر به کاهش اصطکاک مابین قطعات موتور خودرو نیستند و در موتور خودرو ها به صورت موازی برای کاهش اصطکاک بین قطعات موتور خودرو استفاده می شود.
یاتاقان متحرک موتور خودرو موجب جلوگیری از تماس مستقیم میل لنگ و شاتون می شود ، همچنین از میزان اصطکاک ما بین آن ها می کاهد.
یاتاقان ثابت موتور خودرو موجب جلوگیری از تماس مستقیم سیلندر و میل لنگ می شود ، همچنین از میزان اصطکاک ما بین آن ها می کاهد.
به طور خلاصه وظایف یاتاقان ها عبارتند از:
کاهش اصطکاک مابین سیلندر و میل لنگ
جلوگیری از ساییدگی وخوردگی سیلندر و میل لنگ
کاهش اصطکاک مابین شاتون و میل لنگ
جلوگیری از ساییدگی و خوردگی شاتون و میل لنگ
تنظیم میزان لقی عمودی مابین سیلندر و میل لنگ
یاتاقان زدن موتور خودرو به چه معناست؟
هرگونه وجود مشکل در مکانیزم عملکرد یاتاقان ثابت موتور خودرو و یاتاقان متحرک موتور خودرو و همچنین روغن موتور خودرو را اصلاحا یاتاقان زدن موتور خودرو می گویند.
یاتاقان زدن موتور خودرو در صورت نازک شدن لایه یاتاقان و یا از بین رفتن و کاهش میزان لایه روغن (Oil Flim) ، موجب ایجاد اصطکاک و برخورد شدید فلز با فلز می شود.
در زمانی که اتفاق بالا رخ دهد یاتاقان ها بدون عامل لغزندگی که همان روغن موتور می باشد ، به طور کاملا مستقیم با میل لنگ ، شاتون و سیلندر برخورد خواهند داشت که موجب اصطکاک شدید می شود.
در هنگامی که این اصطکاک شدید به وجود می آید ، همان طور که شما می دانید در اثر مالش و یا اصطکاک دو شی بر یکدیگر مقداری حرارت به وجود می آید و از آن جا که یاتاقان ها در اصلی ترین و مهم ترین مکان نیروی محرکه موتور قرار دارند موجب می شود که با سرعت بسیار بالا اصطکاک داشته و درجه حرارت بسیار بالایی را به وجود بیاورند که نتیجه آن یاتاقان ها به رنگ سرخ در آمده و به اصطلاح یاتاقان ها سرخ می شوند.
این رویداد موجب خم شدن (تاب برداشتن) میل لنگ می شود و میل لنگ دیگر نمی تواند همانند سابق حرکت آزانه داشته تا نیروی محرکه ی تولیدی از موتور خودرو را به درستی انتقال دهد بنابراین فشار بر روی موتور خودرو بسیار زیاد شده و باعث آسیب دیدگی شدید خودرو می شود.
یکی از نکاتی که ممکن است مردم عادی از آن بی اطلاع باشند این است که یاتاقان های موتور خودرو نیز همانند اکثر قسمت های دیگر موتور خودرو ، جزو دسته بندی قطعات مصرفی می باشند.
این نکته به این معناست که همانند تعویض روغن موتور در بازه های منظم ، یاتاقان های موتور خودرو را نیز تعویض نمود.
در مورد این موضوع باید بهتون اعلام کنم که متاسفانه برای تعویض یاتاقان های موتور خودرو، موتور خودرو به طور کامل باید به اصطلاح پایین بیاید و به صورت کامل باز شود.
نکته بسیار مهم که برخی از صاحبان خودرو رعایت نمی کنند و موجب آسیب دیدگی شدید موتور خودروی خویش می شوند ، سر باز زدن از تعویض دوره ای و به طور منظم یاتاقان های موتور خودرو است.
عدم تعویض به موقع و منظم یاتاقان های ثابت و متحرک موتور خودرو موجب از بین رفتن لایه محافظ یاتاقان ها که بر روی آن ها قرار دارد و باعث تنظیم خلاصی میل لنگ و همچنین ایجاد لغزندگی می شود.
در هنگامی که این لایه ی محافظ یاتاقان در اثر حرارت بالا و اصطکاک شدید از بین برود و یا نازک شود ، لغزندگی خویش را از دست داده و در نهایت موجب ایجاد یاتاقان زدن موتور خودرو می شود.
نکته ی بسیار مهم:
طبق نظر کارشناسان و متخصصین فنی خودرو ، مناسب ترین زمان برای تعویض یاتاقان های موتور خودرو برای نهایت احتیاط از سلامت موتور خودرو ، پس از طی نمودن کمتر از هر 100,000 کیلومتر می باشد و موتور خودرو نیازمند یک سرویس کامل می باشد.
عوامل یاتاقان زدن موتور خودرو چه چیزهایی می باشد؟
استفاده از روغن موتورهای نامرغوب
خوردگی در یاتاقان های غلتشی (این عامل ممکن است به دلایل گوناگونی ایجاد شود)
لقی شاتون
خراب شدن پمپ روغن
قدیمی و کهنه شدن بیش از حد روغن موتور
کثیف بودن فیلتر روغن
رانندگی نامناسب و با سرعت های بالا در محدوده قرمز دور موتور
به اتمام رسیدن آب موتور و ادامه دادن به راندن خودرو با این شرایط
حرارت بسیار شدید موتور خودرو به دلیل عوامل گوناگونی همانند سوختن سر واشر سیلندر
وجود ناخالصی در روغن موتور
آب و روغن قاطی کردن به علت سوختن واشر سر سیلندر (یا عوامل مشابه)
کمبود میزان روغن پیشرانه
علائم یاتقان زدن موتور خودرو چیست؟
روشن ماندن و چشمک زدن چراغ روغن موتور
هنگامی که دور موتور به 1200 دور در دقیقه افزایش می یابد صدای برخورد یاتاقان های متحرک و دو فلز به گوش برسد.
شنیدن صدایی همانند ((لق لق)) یا ((تق تق)) موتور هنگام شتاب گرفتن و یا گاز دادن
هنگامی که با استارت زدن موتور به هیچ وجه روشن نمی شود و به اصطلاح موتور قفل شده است.
اگر خودرو شما به خوبی همانند قبل شتاب نمی گیرد و گاز نمی خورد و به اصطلاح کم جان تر از قبل آن را حس می کنید ، ممکن است برای یاتاقان های موتور خودرو مشکلی به وجود آمده باشد.
نکته:
برای بالابردن عمر مفید طولانی تر یاتاقان های موتور های خودرو ، علاوه بر خریداری یاتاقان مرغوب و با کیفیت نیازمندی رعایت شرایط خاصی می باشد که در ادامه برای شما آن ها را شرح خواهیم داد.
رعایت چه نکاتی موجب افزایش طول عمر یاتاقان ها و سلامت خودرو شما می شود؟
استفاده از روغن موتور های با کیفیت و اصلی:
از آن جایی که در شرایط امروز اقتصاد ایران مبنی بر تحریم ها و افزایش روز افزون قیمت ارز شاهد بالا رفتن قیمت تمامی اجناس هستیم ، متاسفانه عده ای سودجو و منفعت طلب با وارد کردن روغن های بی کیفیت و نامرغوب با قیمت بسیار پایین ، از عده ی زیادی از مردم عزیز کشورمان ایران را مورد سودجویی و سو استفاده قرار داده و با غالب کردن این روغن موتور های تقلبی و بی کیفیت موجب وارد نمودن خسارت های سنگینی به مردمان کشورمان شده اند.
در بسیاری از مواقع این روغن های تقلبی و نا مرغوب ، روغن هایی سوخته می باشند که یک بار تصفیه شده اند.
این روغن ها خاصیت کش سانی و لغزندگی را ندارند.
این نوع روغن ها به علت داشتن ناخالصی بیش از حد موجب به وجود آمدن روسبات مختلفی می شوند که قطعات خودرو را دچار جرم گرفتگی می نمایند و موجب جرم گرفتگی مسیر انتقال روغن موتور و عدم روغن کاری صحیح یاتاقان ها می شوند.
بنابراین سعی نمایید همیشه از روغن های مرغوب ، با کیفیت و اصلی استفاده نمایید تا خیالتان از آسیب نرسیدن به خودرو شخصیتان راحت باشد ، به همین علت است که یکی از موارد که حتما در هنگام خرید خودرو همیشه ذکر می شود ، تعویض بلافاصله روغن موتور پس از خرید خودرو است.
رانندگی مناسب و عدم رانندگی در دور موتور بالاتر از حد قرمز:
یکی از راه های افزایش طول عمر مفید موتور خودرو و همچنین به طبع یاتاقان های خودرو ، عدم رانندگی در دور موتور بالاتر از محدوده قرمز می باشد.
زیرا زمانی که دور موتور خودرو شما از عدد هفت عبور می نماید ، به این معناست که موتور خودرو در سرعت بیش از 7000 دور در دقیقه به حرکت در می آید.
این سرعت بسیار بالا موجب ایجاد اصطلاک بسیار شدیدی شده و حرارت بسیار بالایی را در نقاط اتصال ایجاد می نماید.
برای جلوگیری از این عمر حتما دنده خودرو خویش را در بین دور موتور 4 الی 6 تعویض نمایید.
تعویض به موقع فیلتر پمپ روغن:
گاهی اوقات ممکن است در صورت ناخالصی و یا مرغوب نبودن روغن موتور، رسوبات مختلفی در فیلتر روغن تهنشین شوند که موجب می شوند روغن به مقدار کافی و فشار مناسب به موتور پمپاژ نشود.
این اتفاق نیز یکی از عوامل تاثیر گذار در سوختن موتور خودرو است.
بنابراین بهتر است که علاوه بر تعویض به موقع روغن موتور ، فیلتر پمپ روغن خودرو را نیز به طور منظم تعویض نمایید.
بررسی سلامت پمپ روغن:
بهتر است پس از طی نمودن هر 50،000،000 کیلومتر ، وضعیت سلامت پمپ روغن موتور توسط یک مکانیک متخصص بررسی شود زیرا گاهی اوقات ممکن است در اثر عوامل گوناگون و گذشت زمان پمپ روغن نیز دچار آسیب دیدگی شود.
تعویض به موقع روغن موتور:
یکی از مهم ترین و اصلی ترین عوامل جلوگیری از یاتاقان زدن موتور خودرو ، تعویض به موقع و منظم روغن موتور است.
زیرا هنگامی که روغن موتور شما در زمان مناسب عوض نشود ممکن است ناخالصی ها و کثیفی های روغن در کارتر تهنشین شده و یا خاصیت لغزندگی و کشسانی روغن موتور از بین برود.
همچنین ممکن است در برخی از انواع موتور های خودرو به علت حرارت بیش از حد دمای موتور خودرو ، میزان روغن موتور کاهش پیدا کند.
عوامل ذکر شده در بالا موجب نرسیدن روغن کافی به یاتاقان ها می شود که در نتیجه موتور خودرو شما می سوزد.
پس این نکته را حتما توجه داشته باشید که با تعویض به موقع روغن موتور خودرو خویش می توانید تا حد زیادی از یاتاقان زدن موتور خودرو خود پیشگیری نمایید.
کنترل دمای موتور:
یکی از علت های یاتاقان زدن موتور خودرو ، بالارفتن دمای یاتاقان ها ناشی از دمای بالای موتور به علت بی آب ماندن موتور خودرو و همچنین عدم عملکرد درست فن ها می باشد.
تعویض به موقع یاتاقان ها:
از آن جا که یاتاقان ها دارای طول عمر مفید معینی می باشند و جزو قطعات مصرفی هستند ، حتما باید به طور منظم آن ها را پس از طی نمودن کمتر از هر 100،000 کیلومتر آن ها را تعویض نمایید زیرا فرسودگی قطعات یاتاقان موجب ایجاد اختلال و عدم کارکرد صحیح موتور خودرو می شوند.
همچنین ممکن است که در یاتاقان ها مقداری خوردگی در اثر فرسایش زمان به وجود بیاید که این امکان را دارد خسارت های زیان بار و سنگینی را بر دوش شما متحول کند.
نکته: از عوامل خوردگی یاتاقان ها می تواند به سه مورد اشاره نمود:
اول: استفاده از روان ساز هایی که حاوی اسید می باشند.
دوم: محیط نامناسب انبارداری یاتاقان ها قبل از استفاده ی خرید و استفاده ی شما.
سوم: آب بندی نامناسب و اشتباه توسط مکانیک که موجب ورود رطوب و بخار آب به آن ها می شود.
یاتاقان های ثابت و متحرک موتور خودرو از چه موادی ساخته می شوند؟
مواد اولیه تشکیل دهنده یاتاقان ها:
عموما یاتاقان های ثابت و متحرک از فلزاتی مانند آلومینیوم ، جیوه ، قلع ، سرب ، کالیم و یا آلیاژ فلزاتی مانند آنتیموان ، سرب ، مس و قلع به نسبت های معین و استاندارد بایکدیگر ترکیب می شوند.
در موتور های سبک برای ساخت یاتاقان از بابیت استفاده می شود که از یک لایه بابیت و یک لایه پوسته فولادی ساخته شده است.
در نوع معمولی یاتاقان ساخته شده از بابیت ، از دو نوع فلز اصلی سرب و قلع استفاده می شود.
البته این نکته شایان ذکر است که در بعضی از یاتاقان ها بسته به نوع موتور از 2 الی 3 لایه مواد که بر روی پوسته قرار دارند استفاده می شود.
نکته:
در موتور های سنگین ممکن است لایه های موجود بر روی پوسته به 4 و حتی بیشتر نیز برسد.
ترتیب قرار گیری لایه ها بر روی پوسته فولادی یاتاقان ها به صورت ذیل می باشد:
آلیاژ سرب و مس که مواد اولیه یاتاقان می باشند
لایه نیکل (نوعی فلز بسیار مقاوم تر نسبت به فولاد)
لایه آلیاژ مس، سرب و قلع
مواد گردی (پودری) قلع برای استحاکم بیشتر
برای ساختان یک یاتاقان با کیفیت مناسب و ایده آل از جهات مختلف و افزایش طول عمر مفید ، امر ساده ای نیست و نیاز به دانش و مواد اولیه درجه یک می باشد که شرکت وی ال کو با استفاده از مرغوب ترین و بهترین مواد درجه یک اروپایی با دانش بومی و مهارت فنی خود و با به کارگیری نیروی جوان با استعداد و تحصیل کرده از بهترین دانشگاه های کشور سعی به تولید این محصول با بالاترین استاندارد های روز دنیا نموده تا نهایت رضایت شما مشتریان عزیز را کسب نماید و این باعث افتخار تیم آسان پخش یدک می باشد که این محصولات بومی سازی شده و دانش بنیان را به شما هموطنان گرامی عرضه نماید.